Vol 95 Nr 1 (2018)

Gepubliceerd: 2018-01-01

Artikel

  • Nieuwsgierigheid in kaart gebracht: validatiestudie van de Epistemic Curiosity Scale in de Nederlandse onderwijscontext

    H. Korpershoek, A. Hesseling, F. Venema, N. Verduyn, R. Talens
    De doelstelling van het onderzoek is de validering van een vertaald meetinstrument om nieuwsgierigheid van leerlingen en studenten in Nederland in kaart te kunnen brengen. De centrale onderzoeksvraag luidt: In hoeverre geeft de vertaalde, Nederlandstalige versie van de Epistemic Curiosity Scale (Litman, 2008) een betrouwbaar en valide beeld van de mate van nieuwsgierigheid van leerlingen in het voortgezet onderwijs en studenten in het mbo en hbo? De vragenlijst onderscheidt twee componenten van nieuwsgierigheid: gevoelens van deprivatie (D-type nieuwsgierigheid) en gevoelens van interesse (I-type nieuwsgierigheid). De vragenlijst is afgenomen bij 131 leerlingen in het voortgezet onderwijs, 188 mbo-studenten en 282 hbo-studenten. Uit de resultaten komt eenduidig naar voren dat het vertaalde meetinstrument de mate van nieuwsgierigheid van leerlingen en studenten goed in kaart kan brengen. De I-type en D-type schalen zijn betrouwbaar en geven een redelijk valide beeld van de mate van nieuwsgierigheid van leerlingen in het voortgezet onderwijs en studenten in het mbo en hbo. Wel bleek dat de model fit nog verder geoptimaliseerd kan worden door de formulering van enkele items te verbeteren.

  • Beelddenken: een onderzoek naar visuele en verbale denkvoorkeuren en vaardigheden bij leerlingen van groep 6 en 7

    A.M. Suijkerbuijk, H. Jonker, K.P. Bos den van , E.H. Kroesbergen
    In de praktijk is er een redelijk levendige belangstelling voor het concept beelddenken, ofwel het denken in mentale visuele voorstellingen, en de hiermee samenhangende typering ‘beelddenker’. Er is echter betrekkelijk weinig (Nederlands) wetenschappelijk onderzoek naar deze begrippen gedaan. In dit verband richt ons onderzoek zich op verbale en visuele denkvoorkeuren en vaardigheden onder basisschoolleerlingen. In totaal hebben 556 leerlingen uit groep 6 en 7 deelgenomen. Zij maakten een aantal taken om hun visuele en verbale vaardigheden te meten en vulden een vragenlijst in over hun denkvoorkeuren. Allereerst is onderzocht of de voorkeur voor visueel en verbaal denken met de vragenlijst kon worden vastgesteld. Er werd een tweefactor structuur gevonden, met een visuele en verbale schaal. Ten tweede is gebleken dat voorkeuren en vaardigheden zeer zwak met elkaar samenhangen. Tot slot is onderzocht of visuele en verbale denkvoorkeuren en –vaardigheden een relatie vertoonden met woordlezen en spellen. Hoewel de correlaties laag waren, is de relatie tussen verbale vaardigheid en lezen/spellen relatief het sterkst. Dit strookt met de gedachte dat het niet zozeer een sterke visuele voorkeur of vaardigheid is die met lees of spellingproblemen samengaat, maar vooral de relatie met zwakkere verbale vaardigheden.

  • Onderzoek naar de relatie tussen professionele leergemeenschapkenmerken in vakgroepen, professionele ontwikkeling van leraren en leiderschap

    J. Valckx, G. Devos, R. Vanderlinde
    Leraren hun professionele ontwikkeling (PO) is belangrijk voor de kwaliteit van onderwijs. Professionele leergemeenschappen (PLG’s) worden beschouwd als veelbelovende contexten voor deze PO. Deze studie onderzoekt PLG-kenmerken in vakgroepen in secundaire scholen en de rol van deze kenmerken voor leraren hun PO. Deze studie gaat ook na hoe leiderschap deze PLG-kenmerken en PO faciliteert. Gebaseerd op leraren hun percepties over de sterkte van PLG-kenmerken in hun vakgroep, werden twee hoog- en twee laagscorende PLG-vakgroepen geselecteerd voor een kwalitatief exploratief casestudie onderzoek. Semigestructureerde interviews (n=21) met leraren wiskunde, Frans en Project Algemene Vakken (PAV), vakgroepvoorzitters en schooldirecteurs vonden plaats. De resultaten toonden aan dat hoogscorende PLG-vakgroepen potentieel hebben voor leraren hun PO. Deze leraren hebben een gedeelde en vakgerelateerde PO. Daarnaast verschillen de leiderschapspraktijken van schooldirecteurs en vakgroepvoorzitters in de hoog- en laagscorende PLG-vakgroepen. De samenwerking tussen leraren en hun PO wordt meer gestimuleerd door schooldirecteurs en vakgroepvoorzitters van hoogscorende PLG-vakgroepen.