Vol 86 Nr 4 (2009)
Artikel
-
Boekbespreking: Beroepsonderwijs tussen Publiek en Privaat
In dit proefschrift beschrijft Marlies Honigh de resultaten van haar onderzoek naar de variatie in organisatiegedrag van middenmanagers en docenten in bekostigde en niet bekostigde mbo-instellingen. Vanuit een bestuurlijk en sociologisch perspectief beschrijft zij hoe de kenmerken van een organisatie, in relatie tot de omgeving, van invloed kunnen zijn op de verschillen in organisatiegedrag van docenten en middenmanagers.
-
Heeft een papieren medeleerling een meerwaarde in software handleidingen?
In deze studie beschrijven we de ontwerpstappen in de ontwikkeling van een persona (pedagogical agent) voor een softwarehandleiding. Met een cognitieve persona in een handleiding voor vormgevingstaken in Word werd geprobeerd de deelnemers, vmbo-leerlingen, aan te sporen meer te reflecteren om zo tot een beter leerresultaat te komen. Een affectieve persona speelde in op de gemoedstoestanden van de leerlingen. Deze persona moest de stemmingen van de leerlingen tijdens de training gunstig beïnvloeden en bijdragen aan een grotere ervaren relevantie en een hoger zelfvertrouwen na afloop van de training. In een empirische studie werd de invloed van beide personae onderzocht. De cognitieve persona realiseerde niet het verwachte hogere leereffect op een natest of retentietest. De affectieve persona had een significante invloed op de stemming, ervaren relevantie en zelfvertrouwen van de leerlingen. In de discussie plaatsen we de uitkomsten in een breder kader, waaronder het onderzoek naar geanimeerde pedagogische agents.
-
Discussie: De relatie tussen onderwijsonderzoek en onderwijspraktijk verkend in Nederland en Vlaanderen
Hoewel de problematische relatie tussen het onderwijsonderzoek en de onderwijspraktijk prominent in de belangstelling staat, is zij tot op heden weinig onderzocht. In deze bijdrage wordt aan de hand van een literatuurstudie, een vragenlijstonderzoek en een focusgroeponderzoek geïnventariseerd welke problemen, oorzaken en oplossingen ten aanzien van de vermeende onderzoek-praktijkkloof naar voren worden gebracht door professionals. Het gaat onder andere om onderzoekers, beleidsmakers, schoolleiders, leraren en intermediairs. Deze verschillende groepen geven aan dat de bruikbaarheid en het gebruik van onderzoek op vele punten verbeterd kan worden en suggereren een eclectische benadering om de kloof te overbruggen.
-
Over de link tussen perfectionisme bij leerkrachten en psychologisch controlerend lesgeven: speelt burnout een mediërende rol?
Psychologische controle door leerkrachten wordt gezien als een vorm van controle die op een indringende manier de gevoelens, doelen en gedachten van de leerlingen manipuleert. Hoewel de negatieve gevolgen van psychologische controle reeds zijn aangetoond, is er bijna geen onderzoek bekend naar de antecedenten ervan. Deze studie onderzocht daarom de relatie van perfectionisme bij leerkrachten met psychologische controle (N = 317). Perfectionisme werd geoperationaliseerd als een persoonlijkheidsvariabele waarbij het stellen van hoge standaarden centraal staat. Er werd een onderscheid gemaakt tussen een maladaptieve vorm van perfectionisme die gerelateerd is aan emotioneel en sociaal disfunctioneren, en een meer adaptieve vorm die weinig tot geen negatieve gevolgen met zich meebrengt. In overeenstemming met onze hypotheses werd geen relatie aangetoond tussen adaptief perfectionisme en psychologische controle en werd een positieve relatie gevonden tussen maladaptief perfectionisme en psychologische controle. Daarnaast werd een positieve relatie gevonden tussen maladaptief perfectionisme en burnout en werd evidentie gevonden voor de partieel mediërende rol van burnout in de relatie tussen maladaptief perfectionisme en psychologische controle. Hierbij werd burnout geoperationaliseerd als een driedimensioneel psychologisch syndroom bestaande uit emotionele uitputting, depersonalisatie en persoonlijke competentie.
-
Verklaringen voor het seksespecifieke studierendement op de pabo
Na vijf jaar opleiding heeft 47 procent van de mannelijke pabostudenten tegenover 70,6 procent van de vrouwelijke pabostudenten het diploma gehaald. Het hier gerapporteerde onderzoek is opgezet om verklaringen te vinden voor dit verschil in studierendement. Aansluitend bij bestaande verklaringsmodellen voor seksespecifieke studierendementen (Dekkers, 1998; Eccles, 1984) veronderstellen we dat het rendement van deze minderheidsgroep op de pabo beïnvloed wordt door sekseverschillen in studentfactoren in samenhang met sekseverschillen in curriculumperceptie. Bij een onderzoeksgroep bestaande uit vijftien mannelijke en vijftien vrouwelijke pabostudenten is gedurende de eerste tweeënhalf jaar van hun opleiding nagegaan of er seksespecifieke verschillen zijn in beroepsmotivatie en opleidingsverwachtingen, of pabostudenten het geboden curriculum seksespecifiek percipiëren, en of de samenhang daartussen het seksespecifieke studierendement kan verklaren. We concluderen dat het curriculum van de pabo minder goed aansluit bij de beroepsmotieven en opleidingsverwachtingen van mannelijke pabostudenten waardoor het verklaarbaar is dat zij vaker dan vrouwelijke studenten afhaken voordat de eindstreep behaald is.
