Vol 84 Nr 1 (2007)
Artikel
-
Metacognitieve zelfregulatie, motivatie en perceptie van klassenklimaat. Zijn er sociaal-culturele verschillen?
In dit artikel onderzoeken we de vraag of er bij leerlingen in de vierde klas van havo en vwo (N = 1402) verschillen in metacognitieve zelfregulatie optreden die samenhangen met hun sociaal-culturele achtergrond. We onderzoeken daarnaast of de perceptie van klassenklimaat en motivatiekenmerken van leerlingen hun metacognitieve zelfregulatie beïnvloeden en of ook daarin sociaal-culturele verschillen optreden. Er worden inderdaad sociaal-culturele verschillen in metacognitieve zelfregulatie aangetroffen. Migrantenleerlingen rapporteren een hogere metacognitieve zelfregulatie dan autochtonen, leerlingen met lage SES een hogere dan leerlingen met hoge SES, en meisjes een hogere dan jongens. Multilevelanalyses tonen aan dat migrantenleerlingen, leerlingen met lage SES, en jongens een hogere metacognitieve zelfregulatie rapporteren als zij de leertaken waarderen, zich gesteund voelen door de docent, en een intrinsieke en extrinsieke doelgerichtheid hebben. Voor deze groepen vinden we een negatieve relatie tussen geloof in eigen kunnen en metacognitieve zelfregulatie. Schoolcompositie (‘schoolkleur’) en schooltype (havo en vwo) hebben geen invloed op metacognitieve zelfregulatie en leerlingwelbevinden heeft dat evenmin.
-
De maatschappelijke waardering van leraren in Vlaanderen en de opvattingen van de publieke opinie over hun opdracht
Op basis van een bevraging van een representatieve steekproef van 982 Vlamingen, beoogt deze bijdrage inzicht te geven in het beeld van de leraar dat leeft in Vlaanderen. Twee vragen staan centraal: in hoeverre heeft de bevolking waardering voor de leraar en hoe denkt de bevolking over de opdracht van de leraar? De resultaten van deze survey tonen aan dat de leerkracht bij de meeste Vlamingen een positief beeld oproept en kan rekenen op een hoge waardering. De brede bevolking ziet ook in dat het lerarenberoep een veeleisend beroep is, dat de voorbije decennia sterk veranderd is. Bovendien zijn er in dit onderzoek indicaties dat de verruimde professionaliseringsopvatting die ten grondslag ligt aan de basiscompetenties en beroepsprofielen voor leraren in Vlaanderen, gedragen wordt door de brede bevolking. De publieke opinie verwacht dat leraren hun pedagogische verantwoordelijkheid als partner in de opvoeding opnemen, vooral op het vlak van de sociale vorming van kinderen en jongeren.
-
Effecten van video-interactiebegeleiding
Een experimentele evaluatie van video-interactiebegeleiding (VIB) laat positieve resultaten zien op de interactievaardigheden van leidsters in kinderdagverblijven. Getrainde leidsters bleken meer stimulerend in hun opvoedingsgedrag, waren sensitiever en verbaal stimulerender dan de controlegroep. Deze trainingsresultaten waren bovendien nog steeds zichtbaar drie maanden na afloop van de training. De training resulteerde niet in een significante afname van autoritair opvoedingsgedrag. Bezien vanuit een zogenaamde microanalyse van leidstergedrag, die kenmerkend is voor de VIB-aanpak, bleken getrainde leidsters de kinderen meer aan te kijken, contactinitiatieven vaker verbaal te ontvangen en de kinderen vaker de beurt te geven dan de leidsters uit de controlegroep. De training resulteerde niet in een algemeen effect op de arbeidssatisfactie van leidsters.
-
Leren onderwijzen tijdens een duale lerarenopleiding
Dit onderzoek betreft het leren onderwijzen van aanstaande leraren tijdens een duale opleiding. Centraal in het onderzoek staan de werktheorieën van deze aanstaande leraren, de veranderingen die zich daarin voordeden en de wijze waarop de aanstaande leraren hun werktheorie veranderden. Hiertoe zijn acht aanstaande leraren gedurende hun opleiding intensief gevolgd. De data zijn verzameld met behulp van interviews, concept maps en leerverslagen. Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat de aanstaande leraren tijdens de opleiding brede werktheorieën ontwikkelden met aandacht voor het leerproces van de leerling en gekenmerkt door een duidelijke structuur. Hun leerproces daarentegen vertoonde grote individuele verschillen. Ze ontwikkelden ieder een eigen manier van leren onderwijzen. Op basis van deze resultaten zijn enkele vragen geformuleerd voor vervolgonderzoek betreffende de invloed van de leerstijl op het leerresultaat, de invloed van de leeromgeving, het leren op de werkplek en de eerste jaren van de beroepsuitoefening.
