Vol 81 Nr 5 (2004)
Artikel
-
Naar een Kwaliteitskaart voor het primair onderwijs
Sinds een aantal jaren publiceert de Onderwijsinspectie Kwaliteitskaarten waarmee beoogd wordt ouders en andere geïnteresseerden informatie te verschaffen over het functioneren van scholen. Die informatie kan gebruikt worden voor het vormen van een oordeel over de kwaliteit van een school en, in het verlengde daarvan, voor de schoolkeuze en de dialoog tussen ouders en scholen. Willen de Kwaliteitskaarten aan hun doel beantwoorden, dan dienen ze aan een aantal kwaliteitseisen te voldoen. In dit artikel wordt allereerst een overzicht gegeven van de ervaringen met Kwaliteitskaarten in de VS. Vervolgens wordt de inhoud beschreven van de Nederlandse Kwaliteitskaart voor primair onderwijs. Daarna wordt de Kwaliteitskaart beoordeeld op basis van standaarden voor het publiceren van schoolprestatie-indicatoren en worden aanbevelingen geformuleerd voor de verhoging van de publieksfunctie van de Kwaliteitskaart
-
Publieke kwaliteitsbeoordeling van scholen in Nederland: Inleiding op het themanummer
Sedert enige jaren bestaat in Nederland de praktijk van het openbaar maken van resultaten van scholen. In dit themanummer wordt deze praktijk vanuit verschillende invalshoeken belicht. Allereerst door een onderzoek onder Vlaamse schoolleiders die met het publiek maken van de opbrengsten van scholen nog geen ervaring hebben. Vervolgens door een vergelijkende evaluatie van twee systemen, één zoals die in de gemeente Groningen van kracht is, en de ander het landelijke van de Inspectie van het Onderwijs. Daarna wordt een nieuwe Kwaliteitskaart voor het basisonderwijs besproken, en geëvalueerd tegen een aantal standaarden zoals die eerder zijn geformuleerd. Hierna komen ervaringen die men met het publiceren van schoolresultaten heeft opgedaan in Frankrijk en Engeland aan bod. Het themanummer wordt afgesloten met een kritische reflectie op de diverse bijdragen
-
Openbaarmaking van prestatiegegevens in het basis- en voortgezet onderwijs. Een balans na zeven jaar
In deze bijdrage wordt stilgestaan bij de drie functies die het openbaar maken van de resultaten van scholen zou moeten vervullen: (1) het ondersteunen van consumenten (leerlingen en hun ouders) bij het kiezen van een geschikte school, (2) het afleggen van rekenschap over de besteding van publieke middelen, en (3) het informeren van scholen over die aspecten die mogelijk zouden kunnen leiden tot schoolverbetering. Geconstateerd wordt dat over deze drie functies, die onderling vaak op gespannen voet lijken te staan, weinig feitelijk bekend is. Gepleit wordt dan ook, in navolging van hetgeen met name in de VS gebeurt, voor meer empirisch onderzoek naar dit onderwerp.
-
De effecten van schoolprestatiepublicaties in andere landen
In dit artikel worden buitenlandse ervaringen met de publicatie van schoolprestatiegegevens in kaart gebracht. In Nederland werden dergelijke gegevens voor het eerst in 1997 gepubliceerd, maar er is nog weinig bekend over het gebruik en de effecten van de publicaties. In Frankrijk en Engeland bestaat al langer ervaring met de publicatie van schoolprestatiegegevens en is daarnaar ook al meer onderzoek gedaan. Nadat de achtergronden en de inhoud van de schoolprestatiepublicaties in deze twee landen zijn geschetst, worden de effecten ervan op ouders en scholen beschreven. Tot slot wordt de betekenis van de buitenlandse ervaringen voor de Nederlandse context besproken.
-
Accuratesse en gebruik van schoolprestatie-indicatoren
De IST/RST-rapporten van de Inspectie van het Onderwijs en de kwaliteitsindicatoren van de Evaluatiegroep voor het Onderwijs in Groningen worden vergeleken met de standaarden die Visscher, Dijkstra, Karsten en Veenstra (2001) hebben opgesteld. Om de accuratesse van beide publicaties te bepalen, is gekeken naar de gegevens van 31 basisscholen in de stad Groningen. Van beide publicaties kan gezegd worden dat ze relatief goed scoren op accuratesse. De analyses laten echter wel verschillen zien in prestatieoordelen. Zo scoort ongeveer een zesde van de scholen bij de meerniveau-analyses van de Evaluatiegroep anders dan bij de (geaggregeerde) schoolniveau-analyses van de Inspectie. De bruikbaarheid van de informatie in beide publicaties lijkt voldoende te zijn voor schoolleiders en bestuurders. Geen van beide publicaties blijkt geschikt om zonder uitleg aan ouders of teamleden voor te leggen. Een minpunt van beide publicaties is dat geen inzicht gegeven wordt in de relatie tussen proces en uitkomsten.
-
Feedback over schoolprestatie-indicatoren als strategisch instrument voor schoolontwikkeling? Lessen uit twee Vlaamse cases
Feedback over schoolprestatie-indicatoren wordt in de onderwijsliteratuur gezien als een strategisch instrument voor schoolontwikkeling. Daar is een aantal terechte gronden voor. In dit artikel worden de resultaten gepresenteerd van een verkennend onderzoek naar het gebruik van schoolprestatie-indicatoren door Vlaamse scholen. In het voorjaar van 2002 werden daartoe vijf Vlaamse schoolleiders aan de hand van semi-gestructureerde interviews bevraagd over de manier waarop ze gebruikmaakten van de feedback - de zogenaamde schoolrapporten - die ze ontvingen naar aanleiding van internationaal vergelijkend onderzoek waaraan ze deelnamen (TIMSS-R en PISA). Het artikel geeft een korte toelichting op de constructie en de inhoud van beide schoolrapporten. De bevindingen geven aan dat schoolleiders het belang van vergelijkende feedback omtrent verscheidene aspecten van het functioneren van hun school onderschrijven. Tegelijkertijd stellen we echter vast dat het gebruik van de prestatie-indicatoren beperkt is. Als belangrijkste verklaringen hiervoor verwijzen we naar het gebrek aan achtergrondkennis bij schoolleiders om tot een correcte interpretatie van de feedback te komen, het gebrek aan vaardigheden om met de gegevens aan de slag te gaan, en de eerder als beperkt gepercipieerde bruikbaarheid van de teruggekoppelde gegevens. Het artikel eindigt met het formuleren van een aantal hypothesen die beschouwd kunnen worden als te toetsen kwaliteitscriteria voor het terugkoppelen van schoolprestatie-indicatoren.
