Vol 75 Nr 5 (1998)
Artikel
-
Secundair beroepsonderwijs in transitie
De afgelopen 15 jaar heeft het beroepsonderwijs in Nederland een aantal zeer ingrijpendeveranderingen ondergaan. Deze veranderingen,structureel, organisatorisch en inhoudelijk vanaard, waren erop gericht een nieuw beroepsop-leidingssysteem te ontwikkelen dat effectief enefficiënt respondeert op veranderingen in deomgeving, in het bijzonder de arbeidsmarkt.
-
Op zoek naar sleutelkwalificaties
In deze studie Is op basis van uitvoerig iite-ratuuronderzoek een nieuwe definitie van sleu-telkwalificaties ontwikkeld. In deze definitie"Vörden sleutelkwalificaties gerelateerd aanberoepen. In het empirische deel van de studie,®en policy Delphi, zijn een aantal sleutelkwalifi-caties geoperationaliseerd (gerelateerd aan 4Seselecteerde functies) en vervolgens becom-"lentarieerd door experts uit onderwijs enarbeid. Sleutelkwalificaties blijken belangrijk te^'jn voor het adequaat functioneren van werk-•^ettiers werkzaam in een intredefunctie. Vol-9ens de experts kan het beroepsonderwijs een'belangrijke rol spelen in het verwerven vansleutelkwalificaties, maar een proces van leven-'ang leren tijdens de loopbaan is noodzakelijkO"! ze verder te ontwikkelen. Niet-klassikaleonderwijsmethoden zoals projectonderwijs enPfobleemgestuurd onderwijs en daarnaastPraktijkleren zijn met name geschikt voor hetVerwerven van sleutelkwalificaties in hetberoepsonderwijs. Confrontatie van leerlingen'"et de kernproblemen van hun beroep wordt•"et name in de literatuur en in recent onder-hoek genoemd om sleutelkwalificaties te ver-derven.
-
Praktijkleersituaties voor het verwerven van kwalificaties in het beroepsonderwijs: Ontwerp en toetsing van het model van toenemende complexiteit
Eén van de gevolgen van recente economischeontwikkelingen is een veranderde vraag op dearbeidsmarkt naar kwalificaties. Dit heeft conse-quenties voor de inrichting van het beroeps-onderwijs. Van belang is welke kenmerken eenleeromgeving dient te hebben opdat leerlingende benodigde kennis en vaardigheden kunnen^'erwerven. Op basis van heersende leer- eninstructietheorieën is een aantal basisassump-ties over leren en de implicaties daarvan voor dedefiniëring van leerdoelen geformuleerd. Dit'eidt tot het concept van toenemende complexi-teit waarmee een ideaaltypisch model wordtgeschetst voor de inrichting van praktijkleersi-tuaties waarin de benodigde kwalificaties verworven kunnen worden. Dit model is getoetstin het Middelbaar MiddenstandsOnderwijs(MlVlO). Uit de uitkomsten valt op te maken datsequentie van belang is en dat er geen sprake isvan één leeromgeving waarin alle kwalificatieskunnen worden verworven. Aan de implicatiesVan de uitkomsten voor de gehele periode dieaan beroepsvoorbereiding wordt besteed, wordt aandacht geschonken.
-
Transitievaardigheden in de beroepsloopbaan
'n 1990 werd door Nijhof en Remmers het''egrip transitievaardigheden geïntroduceerd inde Nederlandse discussie over kwalificaties. Ditbegrip stond vervolgens centraal in onderzoeklaar de relatie tussen transitievaardigheden en'Mobiliteit. Transitievaardigheden zijn omschre-ven als het vermogen om kennis en vaardighe-den te transfereren van oude naar nieuwe situ-aties. 260 respondenten werden schriftelijk'bevraagd over ontwikkelingen in de beroeps-loopbaan; 57 van hen werden daarnaast geïn-terviewd. Er is een indeling gemaakt in zes loop-baanpatronen variërend van een loopbaan metZeer veel tot een loopbaan met weinig verande-"■'igen. Veronderstelling was, dat bij veel veran-deringen men een groter beroep zou moetendoen op transfervermogen dan bij weinig ver-anderingen. In globale zin bleek dit juist. Maar'"j zeer grote veranderingen bleek transfer nau-welijks mogelijk. Het verwerven van nieuwel^ennis en vaardigheden was van groter belang.
-
Onderwijsresearchdagen 1998
Dit jaar vond van 13 tot en met 15 mei de 25e editie van de Onderwijs Research Dagen(ORD) plaats aan de Universiteit Twente(Faculteit der Toegepaste Onderwijskunde). Inde programmagids, waarvan delen op te roepenWaren op Internet, vermeldt Jules Pieters dat indie 25 jaar de Onderwijskunde zich heeft ont-wikkeld tot een zelfstandige discipline. Datkomt volgens hem tot uitdrukking in opleidin-gen Onderwijskunde aan een aantal universi-teiten, in eigen tijdschriften (TOR bestaat ookbijna 25 jaar) en in een niet geringe omvang^an het onderwijskundig onderzoek in Neder-land en Vlaanderen. Het volume aan bijdragenWas met 188 net als in 1997 inderdaad aanzien-lijk te noemen, zeker als dat wordt vergelekenHet een willekeurig jaar bijv. 1991, toen er 127l'ijdragen op de rol stonden. Naast twee fora,^ijf postersessies, en 1 ronde-tafelgesprekbetroffen de bijdragen 9 gastlezingen en 183Papersessies en symposiumbijdragen. Interes-sant is dat de grote aandacht voor interactiviteit'n het onderwijs kennelijk niet of nauwelijksgeldt voor de wijze waarop wetenschappershun resultaten aan collega's kenbaar maken.
