Hoe stilte tot ons spreekt

Boekbespreking van: Stilte in de klas: Een geschiedenis van de pedagogische omgang met stilte op school

Samenvatting

Pieter Verstraete, hoogleraar historische pedagogiek aan de KU Leuven, heeft zich ten doel gesteld een ‘echt historisch-pedagogisch boek’ (p.13) te schrijven waarin hij de geschiedenis van de stilte behandelt en deze van pedagogische betekenissen voorziet. Hij laat aan de lezer de vraag of dat gelukt is. Alvorens daar mijn beschouwingen op los te laten vind ik dat zijn boek bij voorbaat lof verdient omdat het voor iedereen via Leuven University Press vrij toegankelijk is (https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/58465/1/9789461664792.pdf).

Naar mijn mening gaat onderwijspedagogiek over het bevragen van onderwijspraktijken vanuit een pedagogische perspectief (Van Kan, 2021). Dat wil zeggen het doordenken van onderwijspraktijken vanuit de vragen (1) wat dient het belang van leerlingen?, (2) welke pedagogische waarden en idealen zijn aan die belangen verbonden?, en (3) hoe krijgen die waarden en idealen gestalte in de praktische omgang met leerlingen? Ook stilte kan als een onderwijspraktijk beschouwd worden. Het boek van Verstraete laat zien dat er door de tijd heen telkens andere pedagogische belangen worden verbonden aan stilte in de klas en dat daarbij ook veranderende pedagogische waarden en idealen in het geding zijn. Tevens illustreert hij in zijn boek dat die waarden en idealen telkens op een andere manier worden vertaald in onderwijzend handelen.