Vol 69 Nr 5 (1992)
Artikel
-
Functionele geletterdheid
Recente peilingsonderzoeken geven aan dat een aanzienlijk aantal kinderen op het eind vande basisvorming als 'functioneel ongeletterd'kan worden aangemerkt. Deze kinderen blijkengrote moeite te hebben met lees en schrijftakendie in het leven van alledag een rol van betekenis spelen. Men zou dus kunnen concluderendat de basisschool er blijkbaar niet in slaagt leerlingen naar een adequaat niveau van geletterdheid te brengen.
-
Risico op functionele ongeletterdheid in de basisschool: een taxonomie van oorzaken en een beschrijving vanmogelijkheden tot aangepaste interventie
In dit artikel wordt nagegaan in hoeverre risico'sop functionele ongeletterdheid middels adaptief onderwijs in het Basisonderwijs te verkleinen zijn. Dit zou gebaseerd moeten zijn op inzicht in de verschillende achtergrond van leesen schrijfproblemen dat vertaald wordt in leerlinggerichte methodieken voor instructie en interventies op leerkracht en schoolniveau. Dezedrie elementen worden nader uitgewerkt. Tenslotte wordt een aantal praktische voorwaarden voor realisering besproken in termen vaneen voorstel.
-
Zorgbreedte en instructieklïmaat: aanknopingspunten voorde preventie van functioneel analfabetisme in het LBO en MAVO
Voor de verwerving van geletterdheid zijn inde levensloop van een individu ruwweg tweekritische perioden aan te wijzen. In de eersteplaats is dat de voorschoolse periode. Al vroegbestaan er tussen kinderen verschillen op eenbreed spectrum van denk en taalvaardighedendie van grote invloed zijn op het leren lezen en
-
Functionele ongeletterdheid onder volwassen Nederlanders
In 1991 is een onderzoek uitgevoerd naar functioneel analfabetisme onder een representatieve groep van volwassen Nederlanders. In hetonderzoek werden tweeëntwintig 'alledaagsetaaltaken' onderscheiden, waarbij de respondenten een inschatting moesten maken in hoeverre ze deze taken beheersten.
-
Hoofdrekenen en strategisch handelen. Hetgevarieerd gebruik van twee grondvormen van optellen en aftrekken tot honderd
Lange tijd was in het (vroegere) lager onderwijs het cijferen het belangrijkste onderdeel van het rekenonderwijs. Aan het zogenoemde hoofdrekenen werd nauwelijks aandacht besteed en alshet al gebeurde, stond het volledig in dienst vanhet cijferen. De auteur van het hier besprokenproefschrift pleit voor een ingrijpende herwaardering van het hoofdrekenen, niet langer slechtsin dienst van het cijferen, maar als zelfstandigeleerlijn door de hele basisschool heen. Hij sluithiermee (expliciet) aan bij nieuwe ontwikkelingen in het vakdidactische denken. In de vaktijdschriften voor wiskundeonderwijs wordt op ditmoment veel aandacht besteed aan de vraag watde betekenis is van het hoofdrekenen in hetreken/wiskundeonderwijs. In het bijzonder is dediscussie gericht op de relatie tussen hoofdrekenen en cijferen. Tegelijkertijd wordt er van verschillende zijden (inspectie, onderzoek) opgewezen dat niet alle kinderen in voldoendemate lijken te profiteren van de vernieuwingendie in het reken/wiskundeonderwijs de laatste jaren gerealiseerd werden. Met name op het gebied van de basisvaardiglieden worden er bijkinderen leerproblemen en achterstanden geconstateerd. Er wordt daarom bepleit meer aandacht te besteden aan het hoofdrekenen en aande ontwikkeling van de 'getalgevoeligheid' vankinderen door ze bijvoorbeeld beter te lerenschatten.
