Probleemgedrag en leraarstress: Het belang van een relationele benadering

Samenvatting

De ervaring van gedragsproblemen in de klas is volgens onderzoekers een belangrijke factor in het ontstaan van werkstress bij leraren. In deze narratieve reviewstudie wordt onderzocht welke rol ongunstige relaties met leerlingen spelen in het verband tussen probleemgedrag en leraarstress. Op basis van de gehechtheidstheorie wordt verondersteld dat leraren interne werkmodellen ontwikkelen van hun relaties met individuele leerlingen. In relaties met gedrags-problematische leerlingen is vaker sprake van rigide beeldvorming en geïnternaliseerd negatief affect, hetgeen in dagelijkse interacties tot negatieve emoties en stress kan leiden en op den duur kan bijdragen aan burn-out. Daarnaast impliceert een hiërarchisch netwerkmodel dat relatie-specifieke werkmodellen verbonden zijn met meer algemene (domeinspecifieke en globale) werkmodellen over relaties met anderen en het zelf. Deze niveaus beïnvloeden elkaar wederzijds, waardoor negatieve ervaringen in relaties met individuele leerlingen gevolgen kunnen hebben voor het (algemene) professionele en persoonlijke welbevinden en zelfbeeld van leraren. Een implicatie van deze benadering is dat leraren mogelijk niet in de eerste plaats geholpen zijn met programma’s gericht op gedragsproblemen, maar met relatiegerichte interventie.