De effectiviteit van een lessenserie over diep lezen. Een interventieonderzoek onder vwo 4-leerlingen

Samenvatting

Men traint in Nederland tekstbegrip vaak op traditionele wijze: leerlingen bestuderen teksten en beantwoorden vervolgens  tekstafhankelijke vragen. Er loopt momenteel in Nederland een discussie of en hoe het tekstbegripsonderwijs op middelbare
scholen moet worden herzien; een alternatieve benadering van de tekstbegripsles lijkt wenselijk.
Gebaseerd op recente wetenschappelijke inzichten rondom tekstbegrip, is daarom een digitale lessenserie van zes lessen ontwikkeld over het ‘diep lezen’ van zakelijke teksten. Tekstbegrip wordt steeds functioneel ingebed en via observerend leren procesgericht benaderd, via een breed spectrum aan taken; het zelfstandig bestuderen van teksten staat voorop.
De lessenserie werd afgenomen onder 27 vwo 4-klassen, verdeeld over twee condities: in de conditie ‘Zelfstandig leren’ (n = 329) werkten leerlingen individueel de lessen door; in de conditie ‘Docentgestuurd leren’ (n = 372) namen leerlingen aanvullend aan klassengesprekken deel.
Resultaten: in beide condities geven leerlingen zelf aan dat ze na de lessenserie meer leesgedrag zijn gaan inzetten dat voor diep lezen kenmerkend is; dit geldt sterker voor de conditie ‘Docent-gestuurd leren’. In de conditie ‘Docent-gestuurd leren’ vertonen
leerlingen na de lessenserie ook meer (diep) tekstbegrip dan vóór de lessenserie. In beide condities blijkt de kwaliteit van de
uitvoering door leerlingen bepalend voor de leerwinst.