Genregericht lezen. Effecten van samenhangend lees- en schrijfonderwijs op leesvaardigheid

Samenvatting

Volgens functionele en (socio-)cognitieve modellen zijn lezen en schrijven sterk verweven. In deze studie staat genre centraal als verbindende schakel tussen beide. Wij ontwikkelden genregericht, samenhangend lees- en schrijfonderwijs en onderzochten de effecten ervan op leesvaardigheid. Twee lessenseries over columns respectievelijk nieuwsberichten werden geïmplementeerd in havo 4-klassen van drie vo-scholen. In een gekruist onderzoeksontwerp werden acht docenten aselect verdeeld over de column- en nieuwsberichtconditie. Alle leerlingen (N=162) maakten dezelfde voor- en natoetsen. Op de voormetingen verschilden de lees- en schrijfprestaties van beide groepen niet significant. De implementatietrouw en de sociale validiteit waren goed. Blijkens multilevelanalyses beantwoordden leerlingen uit de nieuwsberichtconditie op de nameting genregerichte vragen bij nieuwsberichten beter dan leerlingen uit de columnconditie, en vice versa. Het conditie-effect was voor de nieuwsberichten groot en voor de columns middelmatig van omvang. De conclusie luidt dat genregericht, samenhangend lees- en schrijfonderwijs een positief effect op leesvaardigheid heeft. Vervolgonderzoek is nodig, naar de rol van genrekennis en naar de vraag welke genres op welke leeftijd het beste aangeboden kunnen worden.