Vol 97 Nr 6 (2020)
Artikel
-
Onzekerheid als belemmering en als voorwaarde voor het leren van leraren: op zoek naar druk als desirable difficulty
Er iets paradoxaals aan de hand met het leren van leraren. De complexiteit van het beroep neemt toe en docenten opereren onder grote onder druk. Die complexiteit vraagt om levenslang lerende leraren en staat tegelijkertijd dat leren in de weg. Terwijl er steeds meer oog is voor de sleutelrol die de leraar speelt bij het ondersteunen van het leren van kinderen (bijv. Hattie, 2003; Muijs et al., 2014; Van de Grift, 2010), wordt het leren van leraren zelf als problematisch gezien. Volgens de Inspectie van het Onderwijs (2013; 2017) laat met name de professionele ontwikkeling van ervaren leraren te wensen over, terwijl er - ook voor hen - veel te leren valt. Immers, de wereld verandert in hoog tempo en dat vraagt leraren om adaptief, innovatief en reflectief te zijn, om snel in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen (OECD, 2014). Lang niet alle leraren hebben die wendbaarheid, blijkt uit onderzoek (bijv. Darling-Hammond & Bransford, 2005) en een leven lang leren is geen gemeengoed in het onderwijs (Muijs et al, 2014). [...]
-
De herziene Inventory Learning to Teach Process: Ontwikkeling van een vragenlijst om te meten hoe docenten in opleiding leren lesgeven
Eén van de kerntaken van de opleiding voor leraar primair en secundair onderwijs is ervoor te zorgen dat docenten de competenties verkrijgen om zich ook na de opleiding te blijven ontwikkelen. Twee decennia geleden is de Inventory Learning to Teach Process (ILTP) ontwikkeld om inzicht te krijgen in het proces van leren lesgeven van docenten in opleiding. Deze zelfrapportage vragenlijst meet met behulp van tien schalen de leer- en regulatieactiviteiten van docenten in opleiding, de emotieregulatie en hun leerconcepties van het leren lesgeven. In dit artikel onderzoeken we de constructvaliditeit van de ILTP met hedendaagse analysetechnieken en ontwikkelen we een verkorte versie van het instrument. De dataset bestaat uit 1094 docenten in opleiding. Exploratieve en confirmatieve factoranalyses zijn gebruikt om de factorstructuur van het instrument te testen. De analyses resulteerden in een kortere versie met 29 items met goede fitmaten en interne consistentie. De leerconceptieschalen konden in geen enkele vorm behouden worden. [...]
-
De relatie tussen schoolvisie, schoolcultuur en professionaliseringsactiviteiten van ervaren docenten
Voor de kwaliteit van het onderwijs is het van belang dat ook ervaren docenten zich blijven professionaliseren. Wanneer de schoolcultuur kenmerken van een professionele leergemeenschap heeft, zou dat voor de professionele ontwikkeling van ervaren docenten bevorderend kunnen werken. Deze verkennende, kwalitatieve studie tracht de relatie tussen schoolvisie, schoolcultuur en professionaliseringsactiviteiten van ervaren docenten te verhelderen. We vergelijken ervaren docenten van twee scholen voor voortgezet onderwijs: een school met een uitgesproken pedagogisch-didactische visie (in dit geval een vrijeschool) en een reguliere school met een minder uitgesproken visie. Op de vrijeschool lijken gedeelde opvattingen van docenten samen te hangen met een schoolcultuur met onderling vertrouwen en intensieve samenwerking, waarin ervaren docenten effectieve professionaliseringsactiviteiten uitvoeren. Op de reguliere school daarentegen lijkt een gebrek aan gedeelde opvattingen samen te gaan met weinig onderling vertrouwen, oppervlakkigere samenwerking en minder effectieve professionaliseringsactiviteiten. Ervaren docenten lijken zich op beide scholen te blijven professionaliseren, maar doen dat afhankelijk van schoolvisie en schoolcultuur wel verschillend. Implicaties voor het onderwijs worden besproken.
-
Leraaronderpresteren: Ervaringen, visies en reacties van collega-leraren
Internationaal onderzoek toont aan dat twee tot vijftien procent van de leraren onder de standaard presteert. Deze onderpresterende leraren kunnen een ernstige impact hebben op hun leerlingen en scholen. Omdat teamwerk essentieel is geworden in het onderwijs, zijn ook collega’s belangrijke stakeholders geworden in onderzoek naar leraaronderpresteren. Met deze studie willen we dan ook de ervaringen van, en de impact op collega’s onder de aandacht brengen, alsook hoe ze hun rol zien in het reageren op het onderpresteren. De bevindingen van onze surveystudie in basis- en secundaire scholen tonen aan dat de meerderheid van de leraren recentelijk met leraaronderpresteren in zijn/haar team werd geconfronteerd. Dit betreft diverse problemen, en zowel student-gerelateerde als team-gerelateerde vormen van onderpresteren. Vaak wordt het onderpresteren aanzien als ernstig en langdurig, heeft het interne oorzaken, en heeft het een impact op teamleden en het teamwerk. Desondanks voelen Vlaamse leraren zich niet altijd verantwoordelijk of geautoriseerd om te reageren of denken ze dat dat niet nuttig zou zijn. [...]
