Vol 79 Nr 5 (2002)
Artikel
-
Boekbespreking Baanbrekend leren - een levenswerk
Acht Vlaamse vrouwen liet Veerle Strobants voor haar promotieonderzoek een eigen levensverhaal vertellen, gecentreerd rond hun leer- en arbeidservaringen. Wat hen verbindt, is een meer of minder problematisch arbeidsverleden, deelname aan volwasseneneducatie c.q. loopbaanbegeleiding en - bij vijf van de acht - het volgen van een psychotherapie. Voor het overige lopen hun omstandigheden sterk uiteen, zowel qua leeftijd als wat betreft sociale afkomst, opleiding, en privé-situatie. Aan de hand van deze verhalen ging Stroobants op zoek naar een antwoord op de vraag hoe vrouwen omgaan met de betekenis en plaats van werk in hun leven en welke rol de volwasseneneducatie daarbinnen speelt.
-
Leerkrachtverwachtingen en de oordeelsvorming over ouderlijke betrokkenheid
Uit dit onderzoek onder 17 ervaren leerkrachten, werkzaam in het basisonderwijs, komt naar voren dat de verwachtingen die zij bij de aanvang van het schooljaar over de leerprestaties van hun leerlingen hebben, nauw samenhangen met de indruk die zij zich van de onderwijsbetrokkenheid van de ouders hebben gevormd. Hoe gunstiger de perceptie, des te meer zij van de prestaties van de leerlingen verwachten. Beeldvorming omtrent ouderlijke betrokkenheid, en verwachtingsvorming over de prestaties blijken bovendien opmerkelijk stabiel: ook tegen het eind van het schooljaar kan er nog altijd een sterke samenhang tussen beide vastgesteld worden. Ideeën van leerkrachten over de onderwijsbetrokkenheid lijken vooral door een inschatting van hun sociaal-economische status ingegeven. Het zijn niet alleen de verwachtingen over de schoolprestaties die met beeldvorming over ouderlijke betrokkenheid zijn geassocieerd, de feitelijke prestaties lijken dat ook.
-
Schoolkeuze en etnische segregatie in het basisonderwijs
Sinds de jaren tachtig is het verschijnsel van etnische segregatie in het onderwijs een van de belangrijkste kenmerken van het onderwijsbestel in een aantal West-Europese landen geworden. In hoeverre speelt schoolkeuze een rol in dit proces van etnische stratificatie? Deze vraag kan bij uitstek onderzocht worden in Nederland, waar vanouds keuzevrijheid bestaat in het basisonderwijs. Dit artikel onderzoekt de verbanden tussen keuzegedrag van ouders en de etnische samenstelling van scholen. In tegenstelling tot eerder onderzoek komt uit dit onderzoek naar voren dat de etnische samenstelling van basisscholen een belangrijke rol speelt. Autochtone ouders geven vaker dan allochtone ouders de voorkeur aan scholen met leerlingen die dezelfde sociale en culturele achtergrond hebben. Dit verband wordt sterker wanneer rekening wordt gehouden met het opleidingsniveau van de ouders. Allochtone ouders kijken vaker naar de goede naam van de school, de aandacht voor leerachterstanden en het leren van Nederlands. Door zowel autochtone als allochtone ouders worden de zwarte scholen in de buurt het minst geschikt voor het eigen kind gevonden. Ten slotte laat dit onderzoek zien dat nog andere factoren een rol spelen in het ontstaan van etnisch gesegregeerde scholen (bijvoorbeeld concurrentie tussen scholen om bepaalde leerlingen, toelating van leerlingen).
-
De kwaliteit van het basisonderwijs: dalen de Cito-scores?
Terwijl ouders van leerlingen in groep 8 van het basisonderwijs steeds hoger opgeleid zijn, stijgen de gemiddelde scores van hun kinderen op de Cito-eindtoets basisonderwijs niet. Dit kan opgevat worden als een feitelijke (“virtuele”) daling, die mogelijk wijst op achteruitgang van de kwaliteit van het basisonderwijs. In dit artikel wordt nagegaan in hoeverre er over de jaren 1995, 1997, 1999 en 2001 sprake is van zo’n daling na controle voor opleidingsniveau. Gegevens uit het PRIMA-cohortonderzoek zijn geanalyseerd met een drieniveaumodel, waarbij leerlingen worden genest binnen jaargroepen binnen scholen. De analyses wijzen op een zeer lichte tendens tot daling, die niet kan worden toegeschreven aan de stijgende deelname van scholen met veel achterstandsleerlingen aan de Cito-eindtoets. Tegelijk blijken scores van leerlingen op andere toetsen voor prestaties en capaciteiten wel een stijgende tendens te vertonen. Daarom wordt aanbevolen om oordelen over de kwaliteit van het basisonderwijs niet in te perken tot slechts één indicator van de prestaties van leerlingen
