Vol 76 Nr 2 (1999)
Artikel
-
De standaardmethode voorbij
Eigenlijk zouden sociaal-wetenschappelijicconderzoekers, naast hun eigen vakgebied, ooknog moeten proberen de methodologisciie enstatistische vernieuwingen bij te houden. In depraktijk is dat echter ondoenlijk. Ter illustratie:aan de Erasmus Universiteit te Rotterdamwordt door het expertisecentrum SocialResearch Methodology (SRM) de sociaal-wetenschappelijke methodologische literatuurgeïnventariseerd en gecatalogiseerd. Het resul-taat is een CD-ROM waaraan jaarlijks onge-veer 3000 publicaties worden toegevoegd.Zelfs wanneer inaar tien procent hiervan demoeite waard is, dan nog moet men per jaar300 publicaties lezen om methodologisch bij teblijven.
-
Vragen naar gevoelige informatie: een overzicht"
De validiteit van onderzoek naar een gevoeligonderwerp kan bedreigd worden door eengrote mate van ontbrekende gegevens en soci-aal-wenselijke antwoorden. Over het vragennaar sensitieve informatie is dan ook veelmethodologisch onderzoek gedaan. Er zijn ver-schillende methoden om de vertekening inonderzoek bij gevoelige onderwerpen terug tedringen. Deze richten zich onder meer op hetvergroten van de privacy bij het beantwoordenvan de vragen, het aanpassen van de vraagvormzodanig dat sociale wenselijkheidstendentiesminder kans krijgen, het speciaal trainen enbegeleiden van interviewers om optimaal tefunctioneren in moeilijke situaties en het verza-melen van additionele informatie uit anderebronnen. In dit artikel wordt een overzichtgegeven van onderzoeksmethoden voor gevoe-lige vragen, de achterliggende theorieën, en devoor- en nadelen van de verschillende metho-den.
-
Data verzamelen bij basisschoolleerlingen en adolescenten met een visuele beperking met behulp van de computer
In sociaal-wetenschappelijk onderzoek wordtveelvuldig gebruik gemaakt van zelfrapporta-ges. Met name bij onderzoek waarbij gevoeligeonderwerpen aan bod komen, blijken zelfrap-portages, beter dan interviews, een goedemanier om het gevoel van anonimiteit van derespondent te vergroten en sociale wenselijk-heid te reduceren (De Leeuw, 1992; Tour-angeau en Smith, 1996). Tevens heeft dezemethode als voordeel dat de respondent ineigen tempo de gestelde vragen beantwoordt.Dit komt ten goede aan de kwaliteit van de ant-woorden, met name wanneer de onderzoeker temaken heeft met speciale populaties zoals kin-deren, adolescenten of bejaarden (De Leeuw enCollins, 1997). Een bijkomend voordeel vanzelfrapportages die via de post verstuurd wor-den naar respondenten, zijn de lage kosten ende geringe hulpmiddelen die noodzakelijk zijn.
-
Fasen, stappen en computergebruik in intensief onderzoek
In dit artikel wordt een beschrijving gegevenvan de opzet en uitvoering van een kwalitatieveanalyse van interviewmateriaal. Allereerstwordt de kenmerkende cyclus: waarnemen -analyseren - reflecteren, die meer malen wordtdoorlopen, toegelicht. Daarna worden de fasenvan de kwalitatieve analyse vanuit het perspec-tief van de gefundeerde theoriebenaderingnader uitgewerkt, waarbij steeds de belangrijk-ste stappen en de knelpunten en valkuilen dietijdens die fase dreigen, worden toegelicht.Daarbij wordt aan de hand van het computer-programma Kwalitan geïllustreerd op welkewijze de computer kan worden ingeschakeld terondersteuning van deze analyse.
-
Realiteit van wiskunde-onderwijs VWO ter discussie
In het voorjaar van 1998 stak er in de perseen kleine storm op over de kwaliteit van hetNederlandse wiskundeonderwijs. Aanlei-ding was de inaugurale rede van 17 april dieFrans Keune hield bij zijn benoeming lothoogleraar algebra in Nijmegen (Keune,1998a). Keune koos ervoor niet in te gaan opzijn wetenschappelijk specialisme maarsprak zijn zorg uit over ontwikkelingen inhet Nederlandse wiskundeonderwijs onderde titel Naar de knoppen. Om te beginnenzette hij uiteen wat wiskunde volgens hemis: wiskunde gaat over abstracte objecten enzuivere deductie is de enige werkmethode.Toepassingen van de wiskunde zijn er uiter-aard, maar wiskunde is geen natuurweten-schap. De bedoeling van wiskundeonder-wijs moet zijn logisch te leren denken; dewiskunde is daar de juiste context voor,omdat die context volmaakt helder is.
