Tussen meervoudige vuren: de implementatie van eentalig taalbeleid in een context van taaldiversiteit

Samenvatting

Vlaamse leerkrachten laten vaak weinig tolerante attitudes optekenen over de thuistaal van hun leerlingen. Ze echoën daarmee het officiële taalbeleid, dat een maximale inzet op het Standaard-nederlands vooropstelt opdat leerlingen gelijke kansen hebben. Hoewel dit de indruk geeft dat leerkrachten trouwe soldaten van het systeem zijn, rapporteer ik hieronder over etnografisch onderzoek waaruit blijkt dat leerkrachten niet allemaal over dezelfde ideologische kam te scheren zijn. De data tonen bovendien dat de implementatie van het taalbeleid beïnvloed wordt door pedagogische en interactionele besognes die in sommige gevallen meer ruimte voor thuistaal creëren dan gerapporteerde attitudes laten vermoeden. Op basis hiervan zal ik betogen dat taalattitudes geen vanzelfsprekend doorgeefluik voor de observeerbare praktijk zijn, dat de onderwijspraktijk door verschillende, soms tegenstrijdige, processen tegelijk wordt beïnvloed, en dat leerkrachten als gevolg daarvan meervoudige, gelaagde en ad hoc oplossingen moeten ontwikkelen.