Het ontwikkelen van zelfverantwoordelijk leren op school II: Concretisering, evaluatie en herziening van het onderwijsleermodel

Samenvatting

Het onderzoek' waarop dit artikel is gebaseerd, iiad tot doel inzicht in en handelingsmogelijkheden voor de ontwikkelingvan zelfverantwoordelijk leren op school teverwerven. In een eerste artikel (Pedagogische Studiën. 1985 (62) 000000) werd zelfverantwoordelijk Ieren omschreven als hetonderkennen en verhelderen van leerbehoeften, het opstellen en uitvoeren van daaropafgestemde actieschema's en het evaluerenvan bereikte resultaten. Kenmerkend voorzelfverantwoordelijk leren is het strategischhandelen: het voorbereiden, begeleiden enevalueren van leeractiviteiten. VervolgensWerd het ontwikkelen van zelfverantwoordelijk Ieren geformuleerd als een onderwijsleerProbleem en werd het onderzoeksdoel toegespitst op het ontwikkelen van een onderwijsleermodel, op te vatten als een samenhangend geheel van didactische handelingsprincipes op basis van een beschrijvingvan de leerweg waarlangs en de conditieswaaronder de leerling vaardigheid in hetstrategisch aspect van zelfverantwoordelijkleren kan verwerven. Voor het onderwijsleermodel werd allereerst een eindhandelingsstructuur, een psychologisch model vanhet strategisch handelen, geformuleerd. Vervolgens werden de onderwijsleertheoretischehandelingsprincipes beschreven. In samenhang met richtlijnen voor de keuze van leerinhouden, groeperingsvormen en werkvormen en richtlijnen voor het communicatiepatroon in de klas werd een onderwijsleermodel met vier cumulatieve fasen opgesteld: eenkennismakingsfase en drie fasen waarin hetdidactisch handelen geleidelijk wordt verbreed tot achtereenvolgens de ontwikkelingvan het communicatiepatroon, leren strategisch handelen met het oog op de verheldering van leerbehoeften en het leren voorbereiden en begeleiden van actieschema's (DeBrabander, 1985). Dit tweede artikel behandelt de beproeving van het onderwijsleermodel in de onderwijspraktijk: de concretisering, de evaluatie en de herziening.