Vol 65 Nr 2 (1988)
Artikel
-
Betekenis van transformatie voor onderwijs(vernieuwing)
Er is sprake van een groeiende behoefte aannieuwe opvattingen over onderwijs (vernieuwing). De noodzaak hiertoe wordt steeds meergevoed door de overtuiging dat onze traditionele^n met name grootschalige strategieën niet zogeschikt zijn om de onderwijsvraagstukken vanvandaag aan te pakken. Wij gaan in op hetbelang van een paradigmaverschuiving, onsaansluitend bij interdisciplinaire paradigmaontwikkelingen.
-
Salomons model voor het leren van de televisie en uit boeken: een replicatiestudie
Volgens het theoretische model van Gavriël Salomen spannen kinderen zich bij het kennisnemen van televisieprogramma's mentaal minderin dan bij het lezen van boeken. Solomon schrijftdit toe aan de onderscheiden manier waarop beide media worden waargenomen. Vergelekenwet het boek zouden kinderen de televisie alseen 'easy medium'zien waarvan zij gemakkelijkleren, met als gevolg dat televisieinformatie'»inder diepgaand wordt verwerkt dan informatie uit boeken. Na een bespreking van Salomonsmodel en het onderzoek waarin het model op deproef is gesteld, presenteren »»•(? een replicatiestudie waarin enerzijds de structuur van deNederlandse versies van Salomons instrumenten is bepaald en anderzijds enkele voorspellingen uit het model zijn getoetst. Anders dan hunAmerikaanse leeftijdsgenoten blijken Nederlandse kinderen de televisie niet onvoorwaarlijkals een 'easy medium' te beschouwen.
-
Leergangevaluatie ter discussie
De evaluatie van leergangmateriaal gebeurt inveel gevallen via het meten van leerresultaten.Dat dit alleen adequaat kan gebeuren onderbepaalde condities, wordt niet altijd ingezien.We beginnen met het omschrijven van de begrippen produktevaluatie (waaronder we verstaanevaluatie via het meten van leerprestaties) eneen leergang als didactische structuur. Opgrond van een analyse van de processen dieoptreden wanneer leergangen functioneren inonderwijsleersituaties, is een aantal voorwaarden voor produktevaluatie geëxpliciteerd. Bijvier onderzoeken is nagegaan, in hoeverre hiermee rekening is gehouden. De conclusie is, datdit in globale zin wel het geval is maar dat nochtans ook steeds kritische kanttekeningen op hunplaats zijn. Het is wenselijk de aanpak bij produktevaluatie meer systematisch en meer doelgericht op te zetten.
-
Verslag van de EARLI-Conferentie, 19-22 september 1987 te Tübingen
Dat Tübingen niet langs de grote aders van de Duitse snelwegen, maar aan het einde van een rustieke provinciebaan gelegen is, heeft menigeen van de 450 uit 24 verschillende landenafkomstige EARLI deelnemers verwonderd.De hypothese dat het belang van een evenement positief correleert met de centrale geografische positie van een stad, kon meteenverworpen worden.
-
Schrijfonderwijs
Het initiatief tot dit themanummer over onderzoek van het schrijfonderwijs werd in hetbegin van 1986 genomen. De eerste opzet wasvan de hand van prof.dr. Hildo Wesdorp, onderzoeker op het gebied van moedertaalonderwijs en hoogleraar aan de Universiteit vanAmsterdam. Al bij de eerste bespreking konHildo Wesdorp niet aanwezig zijn vanwegeeen ziekte waaraan hij op 31 juli 1987 is overleden.
-
Onderzoek naar functionele doelstellingen voor het moedertaalonderwijs
Wat moeten de leerlingen in ons moedertaalonderwijs leren? Wat zijn de doelen van het'Moedertaalonderwijs? Eén van de methoden om^en antwoord te krijgen op deze vraag is het^fnpirisch doelstellingenonderzoek. In empi''isch doelstellingenonderzoek worden relatiefgrote groepen respondenten geraadpleegd overde wenselijkheid van diverse doelstellingen voorhet moedertaalonderwijs.
-
Stelonderwijs en stelvaardigheid in basisonderwijs en voortgezet onderwijs
Het onderwijsaanbod in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs wordt geschetst op basis van gegevens uit schriftelijke enquêtes.Vervolgens wordt een overzicht gegeven van desehrijfprestaties van leerlingen uit het laatsteleerjaar van de basisschool en uit het derde leerjaar voortgezet onderwijs. Ten slotte wordenenkele overwegingen naar voren gebracht die in'discussies over de kwaliteit van het schrijfonder^vijs een rol zouden moeten spelen.
-
Schooletnografisch onderzoek en leerplanontwikkeling voor schrijfonderwijs: een bespreking aan de hand van een voorbeeld
De relatie tussen leerplanontwikkeling en (onderwijs) onderzoek wordt vaak als problematisch ervaren. Tegen die achtergrond wordt hiereen analyse gedemonstreerd van de interpretatie en het gebruik van een leerplanvoorstel voorMoedertaalonderwijs door twee docenten. Dieanalyse wordt verantwoord vanuit de interpretatieve onderzoekstraditie.
-
Methoden van sociaal-wetenschappelijk onderzoek
Wat zijn nu de belangrijkste veranderingen in deze nieuwe editie en zijn deze veranderingen ook verbeteringen? In het eerste gedeelte van het boek,bestaande uit de eerste drie hoofdstukken, zijn enkele belangrijke verbeteringen aangebracht. Werd inde eerste editie begonnen met een uiteenzetting overde spelregels en kernbegrippen die bij het inrichtenvan wetenschappelijk onderzoek in het geding zijn,in de huidige versie ligt het startpunt veeleer bij dedoelstellingen van de onderzoeker en de gebruikersvan de resultaten. Met andere woorden, gaat het omfundamenteel of praktijkgericht onderzoek en miktde onderzoeker met zijn resultaten op gebruik doorbijvoorbeeld beleidsinstanties en hulpverleners of isde 'wetenschap' de belangrijkste afnemer? Ook de inhet onderzoeksproces te onderscheiden fasen (de'empirische cyclus') worden nu aan het begin vanhet eerste hoofdstuk geïntroduceerd, waardoor delezer al meteen een eerste (globaal) overzicht heeftvan het onderzoeksproces. Daarna volgt de auteurin grote lijnen het betoog uit de eerste editie. In hethoofdstuk over problemen, verklaringen en theorieën worden nu meer typen verklaringen besproken(bijvoorbeeld ook historischgenetische en elliptische verklaringen) en de behandeling van het begrip'causaliteit' is in de huidige versie beter te begrijpen.Hiertoe draagt zeker ook bij dat de moeizamebespreking van het disjunctie en conjunctiemodeluit de eerste editie nu is weggelaten. Terecht gehandhaafd is de uiteenzetting over het onderzoek vanHirschi naar de oorzaken van criminaliteit, met hetdoel om het werken met theorieën in empirischonderzoek te illustreren. Het gedeelte over modellenwordt gekenmerkt door een inzichtelijker presentatie van de informatie en het gebruik van voorbeelden uit de onderzoekspraktijk waaraan het modelgebruik wordt geïllustreerd. Met deze voorbeeldenmaakt de auteur het de lezer weliswaar niet makkelijk, maar het inzicht in het gebruik van modellen iser zeker mee gediend.
